این سریال از دیدگاه من اثری کاملاً مارکسیستی است![1] در این اثر فلسفه و ادبیات مکتب مارکسیسم به روشنی بیان شده و نابودی فرهنگی که مکتب مارکسیسم به دنبال آن است از شاخصه‌های اصلی این سریال محسوب میشود.
شخصیت بابا پنجلی» یکی از شخصیت‌های اصلی سریال به دلیل بیماری آایمر رفتارهای معقولی نداشت و وقتی تمسک او را به باور‌های مذهبی نمایش می‌دهیم، گویی قصد تمسخر مناسک را داریم. این همان شیوه‌ای است که مارکسیست‌ها از آن بهره‌برداری می‌کنند.
در قسمتی که نقی معمولی داستان رمی جمرات را تعریف می‌کرد، اصلاً جنبه طنز نداشت. این مجموعه با عنوان طنز تولید شده اما روایت آن تلخ و سیاه و کاملاً ضدفرهنگی است که بر پایه تخریب فرهنگ در فضای مدرن شکل گرفته است.
غیر از پایتخت آثار دیگری نیز وجود دارند که در خدمت مارکسیست ایرانی‌اند. مثلاً فیلم سینمایی فروشنده» ساخته اصغر فرهادی نمونه دیگری است که چهره بسیار سیاهی را از تهران به عنوان نمادی از کل ایران نشان می‌دهد. در پایتخت این اتفاق هم در عنوان آن و هم در رفتار شخصیت‌ها قابل لمس است. (در فصل اول این سریال که نقی معمولی به اتفاق خانواده‌اش به تهران می‌آید، گویا هرکسی قصد دارد سر او کلاه بگذارد. همچنین به لحاظ زیبایی‌شناسی بصری تهران بسیار زشت ترسیم شده است و پایتخت در همان گام‌های آغازین زشتی، دورویی و نفاق آن را به تصویر کشید.)
میزان خشونت کلامی و رفتارهای ضد زن نیز در فصل‌های جدید پایتخت به اوج رسید.
زندگی اشتراکی یکی دیگر از مسائلی است که این سریال به جد به آن می‌پردازد و نمی‌توان این بحث را کامل باز کرد اما توجه به رفتار شخصیت‌ها نمود بارز زندگی اشتراکی است.
نکته دیگری که در یکی دو فصل اخیر پایتخت به شکلی کاملاً ناپسند وجود دارد رفتار والدین با یکدیگر و رفتار فرزندان با آنان است که مصداق بارز ترویج رفتار مذموم به شمار می‌آید.
جذابیت پایتخت را نمی‌توان امتیاز مثبتی برای آن دانست، زیرا به دلیل هنجارشکنی سبب ایجاد جذابیت کاذب برای مخاطبان میشود. در همه جای دنیا رفتارهای هنجار‌شکن مورد توجه است. برای مثال وقتی در خیابان دعوایی رخ می‌دهد، جمعیت به آن توجه می‌کند، اما آیا این به معنای تأیید جدال خیابانی است.
در دهه‌های گذشته در رسانه ملی آثاری نظیر روزی روزگاری» تولید می‌شد که هنوز تماشای آن خالی از لطف نیست. اما سؤال اینجاست که چرا با وجود تمامی این نقدها همچنان پایتخت تولید میشود. جواب روشن است، زیرا رسانه ملی قصد دارد با پر کردن آنتن به هر نحوی اندک مخاطبانش را پای تلویزیون نگه دارد.
[1] ابراهیم فیاض، استاد دانشگاه، در گفت‌وگو با ایکنا، مجموعه تلویزیونی پایتخت» را اثری ضدفرهنگی توصیف کرد.
درباره این سایت